| Gegenereerd door |
 |
Morgen is het vijf december, Sint Nicolaasavond. In mijn handen houd ik een foto, door mijn vader gemaakt op diezelfde avond, maar dan in 1952. Te zien zijn mijn moeder en mij. Mammie zit aan de piano, ik kijk in de lens en ga helemaal op in het zingen van de verplichte Sinterklaasliederen. Met mijn rechterhand houd ik achter mijn rug om mijn linker arm vast. De foto is zo scherp, dat ik zelfs kan lezen met welk deel van de liturgie we bezig waren: 'Zachtjes Gaan de Paardenvoetjes'. Mijn moeders lievelingsnummer.
Mijn vader experimenteerde destijds met de eerste draagbare
elektronenflitser, een loodzware accu die hij aan z'n schouder moest
hangen. Daardoor lijkt het op die foto alsof ik bruine ogen heb, wat
mijn Indische afkomst heel even zichtbaar maakt.
'...'t Is het paard van Sinterklaasje, trippel-trappel, trippel-trap!'
zingt mijn inwendige stem. En ineens proef ik de smaak van
marsepein.
Als mijn vader thuiskwam, had hij steevast Sinterklaas ontmoet. Dat overkwam ook mijn moeder en ooms en tantes regelmatig, want toeval bestaat niet in de magische wereld, zoals alle kinderen ook ver voor Harry Potter al wisten.
Meestal kreeg ik dan te horen dat de goedheiligman zich weliswaar bezorgd had getoond inzake mijn gedrag, maar dat hij zich in zijn oneindige goedheid wederom had ontfermd over mij. Het resultaat was een bedriegelijk echt lijkend mandarijntje van marsepein. Of een miniatuur banaantje. Zelfs het etiketje was op verkleinde schaal nagemaakt: 'Fyffes'. Tegenwoordig is dat 'Chiquita'. Waarom weet ik niet, het zijn geloof ik nog politiek incorrecte bananen ook. Laat maar zitten, terug naar 1952.
Nu ik dit schrijf, proef en ruik ik ineens weer die bitter-zoete geur en smaak. Was marsepein destijds anders van samenstelling dan nu? Het kan, gezien de moeilijke tijden, alleen maar minder zijn geweest. Vermoedelijk gooiden de banketbakkers er destijds zemelen of zoiets doorheen, want de grondstoffen, gemalen amandelen en poedersuiker, waren natuurlijk duur en suiker was trouwens nog maar net van de bon af. Als dat laatste de jongere generatie lezers misschien wat raadselachtig in de oren klinkt, dan moet dat maar. Ik ga hier geen geschiedenisles zitten geven.
Uiteraard heeft Sinterklaas voor mij, als huishouden-van-één-kat, geen actuele betekenis meer. Toch kon ik het vanmiddag plotseling niet laten en kocht zo'n staafje marsepein. Échte marsepein, niet van die mierzoete, maar van die dure, die ergens in Duitsland wordt gemaakt en die met Sinterklaas dus niks te maken heeft. Vreemd spul is het. De legende zegt dat het recept tot ons is gekomen via de Moren en via middeleeuwse kloosters in Sicilië, wat aardig aansluit bij Sint-Nicolaas zijn veronderstelde domicilie. Amandelen stammen in ieder geval uit het oosten en suiker ook. Wat ook geldt voor het derde ingrediënt, rozenwater. Om het verhaal compleet te maken: die specifieke geur en smaak, die ook bij bitterkoekjes hoort, wordt veroorzaakt omdat bittere amandelen van nature blauwzuur bevatten. Een van de zwaarste vergiften die er bestaan - maar door verhitting makkelijk te neutraliseren.
Marsepein. Ik had destijds nog maar net lezen en schrijven geleerd, maar ik onthield wel meteen dat het met -ei was en niet met -ij. Want marsepein deed geen pijn aan mijn oorlogsgebitje, in tegenstelling met gewone snoepjes.
De smaak bezorgt me ook een zweem van schuldbewustheid. Omdat mijn vader, mijn moeder en al die oom en tantes van toen mij niet vergaten en ik dat vanzelfsprekend vond omdat ik aan Sinterklaas geloofde.
Daarom heb ik het lijstje van vandaag dus maar in mijn schoen gelegd.
Lennart Nijgh
dinsdag, 04-12-2001 16:27
(c) Copyright 2001 Haarlems Dagblad.
Inhoud op internet gezet met toestemming van Lennaert Nijgh.
De copyrights blijven onverkort geldig.
Transcripties kunnen overname-fouten bevatten. Correcties zijn welkom.
|
|