- bron: http://www.haarlemsdagblad.nl
Ooit, toen ik nog een knaap was, kwam ik thuis met een boekje dat de
intrigerende titel droeg 'Het Kapersnest Bloemendaal.' God weet hoe ik
er aan kwam; waarschijnlijk van een vriendje bij wie ik in de klas zat
op het Kennemer Lyceum. Het betrof een brochure, uitgegeven door de CPN
en samengesteld uit een serie artikelen die in 1957 in het dagblad
De Waarheid waren verschenen. Prijs: 25 cent.
In schrille kleuren werd beschreven, hoe dagelijks de kapitalisten
van Bloemendaal zich in hun 'van nikkel en chroom glimmende
motorvoertuigen' op weg begaven teneinde de arbeiders uit te buiten. De
namen van al die mensen werden voluit genoemd. Dat was voor mij destijds
natuurlijk lachen geblazen - het waren gewoon de ouders van mijn
vriendjes op school. Mijn ouders gingen er ook giechelend in zitten
lezen - maar toen ik het terug wilde hebben omdat ik het had geleend,
was het ineens verdwenen. Pa en Ma wisten niet waar het gebleven was.
Zeiden ze.
Veertig jaar later vind ik het in de nalatenschap van mijn ouders
terug.
Citeren uit de beschrijving van de gemeente Bloemendaal en haar
inwoners, gezien door communistische ogen anno 1957, is al te
verleidelijk. Het 31 bladzijden tellende drukwerkje bevat alleen maar
verrukkelijke one-liners.
'...want kapitalisme is roof en niets anders! De protserige paleizen,
die er staan, de dure auto's in de garages, de Perzische tapijten op
de vloeren, het goud aan hun vingers en halzen, de wijn in hun
kelders - het is allemaal betaald met het zweet (en het bloed) van de
werkende mensen hier en overzee.'
'Er worden partijtjes gegeven die duizend gulden en meer kosten. Op de
ochtend na zo'n feestje vindt het personeel de gouden armbanden in de
plassen braaksel op de parketvloer en er staat een afwas waar een meisje
een halve week werk aan heeft.'
Wel even iets anders dan die halfzachte verhalen in onze hedendaagse
roddelbladen. Schrijven konden ze destijds bij De Waarheid.
Maar waarom drukten mijn lieve ouders dit vlugschrift toen achterover?
Blijkbaar waren ze bang dat ik, die toch al bekend stond als fantast en
kunstenmaker, ermee ging lopen zwaaien - bij die nette families die met
naam en toenaam in het blaadje genoemd werden. Ik zag dat natuurlijk
allemaal anders - ik was in de eerste plaats niet van plan te deugen en
die keurige jongetjes en meisjes uit Bloemendaal kende ik op een heel
andere manier dan mijn ouders zich dat voorstelden. (Dat van dat
braaksel klopte geloof ik wel. Alleen die juwelen kan ik me niet
herinneren. Of het moeten van die parelkettinkjes zijn geweest).
De wereld is sindsdien veranderd. De 'pastelkleurige badkuipen en
wastafels met verchroomde kranen' van de Bloemendaalse villa's waar de
CPN zich in 1957 druk om maakte, zijn net als de 'rustieke open haarden
en marmeren kozijntegels' tegenwoordig voor civiele prijs te koop bij de
Gamma of de Kwantumhallen. Decadente feestjes voor de happy few zijn
massale dance-party's geworden. De kille stalinistische blik van
partijleider Paul de Groot is uitgedoofd. Die is vervangen door de ferme
verkiezingstaal, die op de televisie over ons heen wordt gestort.
Merkwaardig, het refrein is hetzelfde gebleven: werkende mensen moeten
niet zoveel willen, want dat is slecht voor de economie. En aan de top
vullen ze nog steeds hun zakken.
Vergeleken bij 'Het Kapersnest Bloemendaal' leven wij tegenwoordig in
een Teletubbywereld. Een groen groen polderpolderlandje, waar kabouter
Pronk en elfje Tineke samen door de netelenbosjes huppelen en als het
een beetje eng dreigt te worden, komt Kok de Wijze Tovenaar uit zijn
torentje kijken om de kindertjes goeienacht te wensen.
Maar de romantiek is er een beetje uit.
Lennart Nijgh
dinsdag, 20-11-2001 13:47
(c) Copyright 2001 Haarlems Dagblad.
Inhoud op internet gezet met toestemming van Lennaert Nijgh.
De copyrights blijven onverkort geldig.
Transcripties kunnen overname-fouten bevatten. Correcties zijn welkom.
