bron: http://www.haarlemsdagblad.nl

Allerzielen [2001]

HAARLEM - Zondag was het Sint-Maarten. U weet wel, onze inheemse versie van Halloween. De kinderen gaan dan met lichtjes langs de deur, vanwege de snoepjes en de pret; niet omdat ze beseffen de zielen van de afgestorvenen voor te stellen die verzoend moeten worden. Voor grote mensen bestaat die dag ook, zij het dichterbij de oorspronkelijke datum, 2 November. Allerzielen.


Katholieke mensen gaan dan bloemen leggen op het graf van hun dierbaren. Ik ben helemaal niet katholiek, maar voor mijn moeder telde dat niet. Dus moest ik altijd tegen mijn zin in mee naar Oma's graf.

Maar de tijden zijn veranderd, geen kind meer zijnde, moet ik er nu van mijzelf heen, met bloemen. Een bloemstuk voor Pa en Ma, een bloemstuk voor Oma. Twee bloemstukken gaan niet mee op de brommer, dus roep ik een taxi te hulp. Eerst naar de bloemenwinkel en dan naar Heemstede. Naar de Algemene Begraafplaats, Herfstlaan 3. Gelukkig schijnt de zon.

De taxi rijdt dezelfde weg als de stoet dat deed bij de begrafenis van mijn ouders, nu bijna één, respectievelijk anderhalf jaar geleden. Een andere route is er niet; dus trekt mijn hele leven aan me voorbij. Langs de Westelijke Randweg, voorbij de buurt waar we woonden toen ik klein was, nu onzichtbaar achter het Coornhert Lyceum. Waar ik van alles leerde, maar na twee keer blijven zitten wel vanaf moest. Langs het 'Helicopterveld' bij de Spanjaardslaan. En dan rechtsaf, naar Heemstede over de Herenweg. Langs de kruising met de Zandvoortselaan, waar in de jaren vijftig al die Duitse auto's met bloemenslingers op de motorkap in de file stonden. Langs de Heemsteedse St. Bavo, waar toen dat Heilig Hartbeeld voor stond dat om onduidelijke reden ineens verdwenen was en tenslotte linksaf, de Van Merlenlaan in. Langs het tweede ouderlijk huis. Waar ik mijn liedjes schreef en voor het eerst heb liefgehad.

Onderweg tracht ik chauffeur Mehmet uit te leggen wat ik aan het doen ben en wat Allerzielen betekent. Vanwege de ongebruikelijke bestemming van deze rit. Het lukt me niet erg, maar Mehmet zit er niet mee. In de auto begint het naar de bloemstukken te ruiken.

Als we op de plaats van bestemming zijn, vraag ik hem te wachten. Nu pas dringt het tot me door dat dit de eerste keer is dat ik hier alleen kom. Voor het eerst in 41 jaar. Ik loop hetzelfde rondje onder de hoge bomen dat ik vroeger zo vaak met mijn moeder deed. Wat had ik een hekel aan dat ritueel. Naar Oma's graf toe moeten op een mooie zomerdag, terwijl ik jong en onsterfelijk was en mijn belangstelling heel ergens anders naar uitging.

Ik leg de bloemen neer. Dag Pa. Dag Ma. Dag lieve Oma.

Sommige plekken zijn voor eeuwig. Als de tijd er niet stilstaat, gaat hij op z'n minst trager.
De taxi brengt me even later terug naar Haarlem. Door een ander deel van mijn verleden. Over de Heemsteedse Dreef, waar ik rolschaatste in 1956, op de autoloze zondagen tijdens de Suez-crisis. Langs het huis in de César Francklaan, waar we naartoe verhuisden toen ik negen jaar was en waar ik eerst niks aan vond. Aan het einde van die saaie straat was de ijsbaan, 'De  Volharding'. Daar woonde ook een zekere Boudy de Groot.

Voorbij de kruising van de Dreef waar ik 'Klaar-Over' was in 1956, met een te grote witte jas aan en een spiegelei, langs de Hertenkamp in de Hout en tenslotte langs de Mariastichting, mijn geboortehuis aan het Spaarne.
In Haarlem, de stad waar ik woon.

De taxi stopt voor het café van Frits en ik schrik wakker. Er valt een stilte in de auto. Heb ik gezegd dat ik hierheen wilde? Ik tast naar de kruk van het portier. O god, heb ik wel genoeg geld bij me, schiet het door me heen. Ik kijk Mehmet aan. Hij legt zijn hand op mijn arm.

'U hoeft niet nu' te betalen, hoor. De baas stuurt de rekening wel'.
Ik klim de auto uit en ga het café binnen, waar gejuich is en warmte. De hemel boven de stad is vol witte wolken en felle blauwe plekken en straks valt het donker. Allerzielen is voorbij.

Lennart Nijgh

dinsdag, 13-11-2001 11:29


 (c) Copyright 2001 Haarlems Dagblad.

Inhoud op internet gezet met toestemming van Lennaert Nijgh.
De copyrights blijven onverkort geldig.
Transcripties kunnen overname-fouten bevatten. Correcties zijn welkom.




Gegenereerd door DVEGEN 3.2 op 2004-10-09
email