bron: http://www.haarlemsdagblad.nl

Bomen

Verleden week belde vriendin N. me ineens op - of ik al wakker was en of ik zin had om met haar te gaan wandelen in Elswout. Pas toen we de poort door waren, realiseerde ik me dat ik daar al vijftien jaar niet meer geweest was. En dat, terwijl ik op nog geen anderhalve kilometer afstand woon. Soms is het nodig dat er iemand ingrijpt in je leven, anders loop je voor je het weet vast.


Het was die dag werkelijk schitterend weer. De zon toverde duizend kleuren groen tevoorschijn. Van de warme bruine herfsttinten, die vriendin N. van plan was te fotograferen, was nog helemaal geen sprake. Zou het dan toch waar zijn, dat gezeur over klimaatsverandering? Ik weiger nu eenmaal daar iets van te geloven. Het was gewoon een mooie Hollandse nazomerdag, klaar uit.

Ik veegde met enige moeite de jeugdherinneringen opzij, die achter iedere boom op de loer lagen. Ja, dat het Grote Huis ooit het Jac. P. Thijsse Lyceum is geweest, dat was ik heus niet vergeten. Al die romantische schoolfeestjes in de jaren zestig evenmin. Maar dat deed er niet toe - wat bleef was hier en nu, de prachtige wandeling die we maakten door het bos. We volgden het pad langs het water, over het bruggetje, door het ooit voor de familie Borsky aangelegde kunstmatige landschap.

Moeilijk voorstelbaar, maar de buitenplaats Elswout was in oorsprong een volkomen vlak stuk grond, zo plat als een dubbeltje, gewoon afgegraven duin. Die bijna Zwitsers aandoende vallei met dat houten bruggetje en die beek is eigenlijk nep, net als alle andere heuvels en dalen.

Wat maakte dat uit, ik herinnerde me het onvergetelijke boek met Sprookjes van Moeder de Gans, dat mijn vader me liet zien, 's avonds aan tafel onder de lamp. Met de gravures van Gustave Doré. Een negentiende-eeuwse Franse kunstenaar die alles kon illustreren, de bijbel, Dante's Goddelijke Komedie, Don Quichotte. Op een manier die je voorgoed bij blijft, geloof me. Als Doré een Betoverd Woud schept, dan is dat een Betoverd Woud. Enger en indrukwekkender dan welke moderne illustrator van kinderboeken dat ooit na hem gedaan heeft.

Doré z'n bomen zijn letterlijk woudreuzen, half geteisterd door de bliksem, hoog boven je uittorenend. Zich in wanhoop omhoog wringend naar de hemel, gepijnigd bijna. Ik besefte ineens dat ik alleen maar iele stadsboompjes gewend ben en de notelaar achter in mijn eigen tuin - onbetekende dwergen, vergeleken bij die geweldige beuken in het oudste deel van Elswout. Tegen de blauwe hemel steken de stammen af, als enorme grijze ledematen.

'Bijna erotisch,' zei N. zachtjes. Ja, inderdaad. Deze bomen zijn eigenlijk geen planten, maar levende wezens, oud en tijdloos. Naar je grijnzend met holle ogen op plaatsen waar ooit takken zaten. Graaiend naar de wolken met lange dode vingers. En overal, tegen het zonlicht in, het getintel van de bladeren als ontelbare schitterende lovertjes afstekend tegen de donkere schaduw van het bos.

De roodbruine Franse koeien met hun vervaarlijke horens en de brave schapen hielden de wacht in de weide. Bij de oprijlaan scharrelden een paar kipjes rond en een stel parmantige hanen. Er werd lang en luid kukeleku geroepen, hoewel de zon al lang op was. Elswout, waarom ga ik daar niet vaker heen? Dat heb je ervan, als je ergens te dichtbij woont.

We lieten Elswout achter ons. In de verte lag Haarlem. Met het bekende silhouet van de Bavo, 'Jan-de-hoge-schouders'. Haarlem, dacht ik bitter. Is dat niet die stad die van plan is om vijfduizend bomen te rooien? Goed, het mogen dan niet allemaal van die stoere reuzen zijn als in Elswout - maar waarom? Vijfduizend bomen omver. Alsof het werknemers van KPN zijn.

Er stond in deze krant een foto van een eenzame, vertwijfelde man die op de Grote Markt tegen dat waanzinnige plan protesteerde. Waarschijnlijk vergeefs, leer mij de streken van lagere overheden kennen. Die houden niet van bomen. Alleen van 'groenvoorziening'. Haarlem, is dat niet die stad die oorspronkelijk een dorre boom als wapen had?
Haarlem is de stad waar ik woon, dacht ik. En ik schaamde me diep.

dinsdag, 30-10-2001 13:02


 (c) Copyright 2001 Haarlems Dagblad.

Inhoud op internet gezet met toestemming van Lennaert Nijgh.
De copyrights blijven onverkort geldig.
Transcripties kunnen overname-fouten bevatten. Correcties zijn welkom.




Gegenereerd door DVEGEN 3.2 op 2004-10-09
email