Of helemaal niemand? Die vraag bleef hangen na afloop van een
indrukwekkende plechtigheid. In de afgeladen Aula, maar ook op de
omringende paden van de Algemene
Ze hebben ademloos meegeluisterd hoe Bo To tracht te determineren. "Ook
met gebaren illustreerde Lennaert Nijgh regelmatig datgene wat hij aan
het vertellen was", zegt Boudewijn. "Niettemin begreep ik zelden wat hij
er precies mee bedoelde. Als ik ernaar vroeg, zei hij narrig dat ik dat
zelf maar moest bedenken. Een moeite die ik mezelf dan maar bespaarde.
Zo zijn veel dingen onopgehelderd gebleven."
Tot op zijn sterfbed bleef Nijgh geloven in zijn herstel, als een
regisseur van een dagenlang toneelstuk die nog vele vrienden en bekenden
op de 'intensive care' liet opdraven. Boudewijn schetst hoe het einde
Nijgh overviel en het niet was wat Lennaert zich ervan had voorgesteld:
"In het ziekenhuis, ondanks de medicijnen en de morfine, had hij nog
even een helder moment. Hij kon niet praten, maar keek me aan en maakte
een gebaar." De Groot imiteerde de beweging, een hulpeloos, krachteloos
opveren van de onderarmen. "Een gebaar dat, zoals gebruikelijk, van
alles kon betekenen."
Wiebe 'De Duuk' Hartog, een zeer goede vriend sinds hij in een musical
op het Kennemer Lyceum werd gecast, komt ook met dat ziekenhuisbeeld op
de proppen.
"Of die keer toen ik een nieuwe vriendin had en jij besloot dat het niet
langer verantwoord was voor ons om in het eenpersoons logeerbed te
slapen", typeert 'De Duuk'. "Er moest een tweepersoons bed worden
aangeschaft. We spraken af bij V&D op de beddenafdeling, want jij
moest eerst nog even naar het Goede Schip. Daar stond je dan. In je
vuile, blauwe overall op je klompen, stinkend naar de gasolie. En ik in
een keurig colbert met een das voor. Wij vroegen de stoffige verkoper
naar een tweepersoons bed en je zag de man verstijven. Dit waren wel
twee heel rare nichten. Toen wij ook nog samen op de bedden gingen
liggen om de vering te proberen, gaf hij snel een door ons niet
gevraagde korting om ons direct te lozen."
Wie kende Nijgh echt? Burgemeester Jaap Pop en zangeres en Waag-moeder
Cobi Schreijer dan, die beiden volschieten als ze Lennaert postuum op
een Haarlemse sokkel hijsen? Of schrijver Louis Ferron die Nijgh na zijn
dood opeens typeert als 'een groot dichter in de Romantische Traditie'?
Of zijn het toch Tsjaikowski (Vera Beths), Schubert (in een ode van
jeugdvriend Jan-Paul van Spaendonck) en Beethoven die uitdrukking geven
aan het onbereikbare Romantische Ideaal. Ludwigs Pastorale zwelt
magistraal aan als de deuren van de Aula openzwiepen en uitzicht bieden
op de dodenakker, waar de 'kraaien in rokkostuum' klaar staan. Winterse
zonnestralen schieten door het glas-in-loodraam dat de zon in
ondergaande staat uitbeeldt. Toch een regisseur?
We denken terug aan de machteloosheid van Boudewijn de Groot. Voordat de
baar naar buiten en Lennaerts schamele fysieke overschot naast dat van
zijn ouders wordt getild, zegt hij: "Voor een schipper zijn gebaren
duidelijk en vaak onontbeerlijk. Ik ben geen schipper, ik heb maar
één gebaar...."
Zijn onderarmen veren krachteloos op.
[Tekst bij eerste foto: "Honderden vrienden en bekenden trotseren de
kou op de Algemene Begraafplaats. Via een geluidsinstallatie beleven ze
de uitvaart mee.
[Tekst bij tweede foto: "Een roos voor Lennaert van de nabestaanden.
Josee Koning, Anja Bak en Boudewijn de Groot (vlnr) in gedachten
verzonken.
|
|
